Trong hơn nửa thế kỷ qua, phong trào học sinh, sinh viên và tổ chức Hội sinh viên Việt Nam đã có nhiều đóng góp, thành tích xuất sắc và là niềm tự hào của học sinh, sinh viên ngày nay.
Nguồn gốc lịch sử ngày truyền thống Học sinh – Sinh viên
Sau Cách mạng Tháng Tám, các Hội học sinh kháng chiến và Đoàn sinh viên kháng chiến được thành lập ở Sài Gòn, Huế, Hà Nội và sau đó các hội đã phát triển thành nhiều trường học ở cả ba miền Bắc, Trung, Nam.
Các hoạt động của sinh viên và sinh viên kháng chiến ngày càng trở nên phong phú, đa dạng và dần lan rộng cả Đông Dương. Đồng thời nêu cao khẩu hiệu “Tích cực cầm cự chuẩn bị chuyển mạnh sang tổng phản công”.
Chưa dừng lại ở đó, đến những năm 1949-1950, các phong trào đấu tranh của thanh niên, học sinh, sinh viên ở các đô thị cũng diễn ra liên tục, rầm rộ với hơn 10000 người tham gia, nhất là ở Sài Gòn – Gia Định.
Vào ngày 9/1/1950, Hội Thanh niên Cứu quốc và Tổng hội Sinh viên Sài Gòn – Gia Định – Tự Long đã tổ chức một phong trào mà đông đảo sinh viên xuống đường biểu tình để yêu cầu đảm bảo an ninh và trả quyền tự do cho sinh viên, thả những người bị bắt và mở lại trường học.
Thế nhưng, đoàn biểu tình bị đám cảnh sát và lính lê dương đàn áp dã man. Cuộc đàn áp đẫm máu với tinh thần đấu tranh mãnh liệt và sự hy sinh anh dũng của đồng chí Trần Văn Ơn đã thật sự khơi dậy trong lòng học sinh, sinh viên và nhân dân Sài Gòn – Chợ Lớn lòng căm thù giặc và ý chí kiên quyết đấu tranh chống thực dân, xâm lược Pháp và tay sai của chúng.
Sự kiện đó đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lịch sử Việt Nam. Do đó, vào tháng 2/1950, Đại hội toàn quốc Liên đoàn thanh niên Việt Nam lần thứ nhất tại Việt Bắc đã quyết định lấy ngày 9/1 hằng năm làm ngày truyền thống Học sinh – Sinh viên.
Ý nghĩa ngày truyền thống Học sinh – Sinh viên
Với sự kiện lịch sử gây chấn động vào ngày 9/1/2950, ngày truyền thống Học sinh – Sinh viên ra đời như một cột mốc đánh dấu kỷ niệm sự kiện ấy, nhằm noi gương và ghi nhớ công ơn của anh Trần Văn Ơn cũng như toàn bộ Học sinh -Sinh viên đã có tinh thần đấu tranh bất khuất.
Cùng với đó tối ngày 7/1 hòa chung không khí chào mừng thành công Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Sinh viên Việt Nam lần thứ XI, nhiệm kỳ 2023 – 2028, tại Nhà Văn hóa Sinh viên Thành phố Hồ Chí Minh, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Việt Nam tổ chức Chương trình kỷ niệm 74 năm Ngày truyền thống học sinh, sinh viên và Hội Sinh viên Việt Nam.
Tại lễ kỷ niệm, các đại biểu, học sinh, sinh viên được thưởng thức chương trình nhạc hội, nghệ thuật được dàn dựng công phu, tái hiện phong trào học sinh, sinh viên Sài Gòn – Gia Định – Chợ Lớn – Thành phố Hồ Chí Minh. Đó là: Tổ khúc nghệ thuật “Cất cao đôi cánh mềm”, hoạt cảnh “Trên đường tranh đấu”, liên khúc “Tiếng gọi sinh viên”, tiết mục ca múa nghệ thuật “Bài ca sinh viên”, những ca khúc sống mãi với thời gian như: “Tự nguyện”, “Dậy mà đi”, “Hát cho dân tôi nghe”… Những ca khúc tràn đầy khí thế hào hùng và cảm xúc được biểu diễn bởi các cô, chú Câu lạc bộ Truyền thống Thành Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh, các văn nghệ sỹ trẻ và học sinh, sinh viên Thành phố.
Phát biểu tại buổi lễ, anh Nguyễn Minh Triết, Bí thư Trung ương Đoàn, Chủ tịch Hội Sinh viên Việt Nam ôn lại truyền thống vẻ vang 74 năm trước, khẳng định những thành tựu mà Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam và Hội Sinh viên Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh đạt được trong suốt thời gian vừa qua, cũng như động viên khích lệ sinh viên Thành phố mang tên Bác rèn luyện, thi đua cùng sinh viên cả nước với khẩu hiệu “Vững bản sắc – Giàu khát vọng – Kiến tạo tương lai – Dựng xây đất nước”.