Một trong những chức năng chính của gan là chuyển hóa các chất được đưa vào cơ thể qua đường miệng bao gồm: thức ăn, rượu, thuốc, thảo dược…
Quá trình chuyển hóa và đào thải này thường diễn ra trong cơ thể và không gây hại cho gan. Thuốc uống trước khi được đưa ra tiêu dùng đều được kiểm nghiệm cẩn thận để đảm bảo không ảnh hưởng đến gan.
Mặc dù vậy, theo Hội gan mật Việt Nam, trong một số trường hợp, thuốc vẫn có thể gây hại gan. Hiếm gặp là các phản ứng dị ứng thuốc trên người.
Những người mắc bệnh về gan sẽ có nguy cơ tổn thương gan cao hơn khi dùng thuốc. Các thuốc được đánh giá có thể gây độc hại gan thường có cảnh báo khi sử dụng thuốc, bác sĩ cũng có thể dựa trên điều này để tư vấn cho người bệnh.
Những tổn thương ở gan có thể gây nhiễm độc gan, suy giảm chức năng gan, điều trị bệnh lâu khỏi hoặc biến chứng xấu đi, sức khỏe giảm sút…Nhiễm độc gan có thể nặng hoặc nhẹ. Nhiễm độc gan trong một thời gian dài có thể gây xơ gan.
Những người mắc các loại bệnh gan nặng như xơ gan, cần đặc biệt thận trọng về các loại và liều lượng thuốc khi dùng. Mặc dù khả năng phân hủy và sử dụng thuốc của gan được bảo tồn ngay cả khi có bệnh gan nặng, nhưng có một số loại thuốc không nên sử dụng hoặc nên dùng với liều giảm khi dùng cho bệnh nhân xơ gan tiến triển.
Loại thuốc được biết đến nhiều nhất có thể gây hại cho gan là thuốc giảm đau, hạ sốt acetaminophen (paracetamol). Nguyên nhân chủ yếu là do người bệnh nhận thức chưa đầy đủ về cách sử dụng và hậu quả của thuốc, một phần do thuốc được bán sẵn rộng rãi mà không cần bác sĩ kê đơn.
Acetaminophen, khi được sử dụng theo chỉ dẫn, cực kỳ an toàn ngay cả đối với những người mắc bệnh gan. Tuy nhiên, uống quá nhiều acetaminophen cùng một lúc, hoặc dùng liều cao acetaminophen liên tục trong vài ngày có thể gây tổn thương cho gan.
Những người khỏe mạnh không nên dùng quá 1.000 mg acetaminophen mỗi liều và không nên dùng quá 3.000mg trong một ngày (tức là tối đa 1.000mg mỗi 8 giờ). Ngoài ra, ngay cả những người khỏe mạnh cũng nên tránh dùng 3.000mg acetaminophen mỗi ngày kéo dài quá 3 đến 5 ngày.
Bệnh nhân mắc bệnh gan nên hạn chế lượng acetaminophen hàng ngày xuống 2.000mg mỗi ngày, hoặc thậm chí ít hơn nếu có bệnh gan nặng. Ngay cả khi bạn không có bệnh gan, hãy luôn sử dụng lượng acetaminophen nhỏ nhất cần thiết để giảm đau. Người bệnh luôn cần chú ý đọc nhãn của tất cả các loại thuốc kê đơn và không kê đơn đang sử dụng.
Nguyên tắc chung khi dùng thuốc để tránh tổn thương gan
- Nếu người bệnh đang dùng một số loại thuốc, hãy chắc chắn rằng các thành phần không giống nhau; tránh cho việc tình cờ sử dụng quá liều thuốc.
- Nếu người bệnh uống rượu tốt nhất là không dùng hoặc hạn chế sử dụng acetaminophen; không bao giờ dùng liều tối đa.
- Nếu đang mắc bệnh gan, hãy chắc chắn rằng, bác sĩ điều trị biết về chẩn đoán và mức độ nghiêm trọng bệnh gan của người bệnh.
- Nếu người bệnh bị bệnh gan tiến triển như xơ gan nặng, cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa gan trước khi bắt đầu dùng thuốc mới.
- Thay đổi lối sống lành mạnh như hạn chế rượu, bia; hạn chế ăn các món ăn nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh, hạn chế tiếp xúc với các chất độc trong không khí như khói bụi, thuốc trừ sâu, phân bón...Nên uống nhiều nước, bổ sung đúng cách vitamin và các chất vi lượng cần thiết cho cơ thể như vitamin A,E, K, C... để giúp cho lá gan khỏe mạnh hơn.
Minh Nhật - Dantri.com.vn